Het geheim van Barack Obama

Barack Obama2

De vijf succesfactoren van verandercommunicatie!

Als er iemand is die mensen warm weet te krijgen voor verandering dan is het wel de Democratische presidentskandidaat Barack Obama. Sterker nog, verandering is het voornaamste selling point van zijn politieke campagne. En dat is opmerkelijk, want zoals iedereen weet die binnen organisaties wel eens iets heeft willen veranderen is er weinig waarmee je mensen zo snel de gordijnen in kunt jagen als met het aankondigen van ‘veranderingen’. In dit artikel het antwoord op de vraag: Wat is het geheim van Barack Obama?

“Een goede leider is een handelaar in hoop”, zei Napoleon. En dat geldt zeker voor Barack Obama. Maar er is over zijn stormachtige opkomst nog wel meer te vertellen. De vijf belangrijkste succesfactoren op een rij.

Succesfactor 1: geen kretologie maar inhoud
Het is menig commentator al opgevallen: Barack Obama brengt inhoud. Natuurlijk, hij heeft zijn eigen korte strijdkreet: yes we can! Maar daarnaast heeft hij voor elkaar gekregen wat Amerikaanse politici al sinds de jaren zeventig niet meer lukte: lange soundbites in het avondnieuws. Zijn belangrijkste toespraken worden zelfs integraal uitgezonden.
Waar veel politici op de vermeende desinteresse van de kiezers reageren met steeds oppervlakkiger kretologie, is Barack Obama een andere weg ingeslagen: die van meer diepgang. Zijn beroemde toespraak over de verhoudingen tussen zwart en blank Amerika is hier een lichtend voorbeeld van. Een kleine veertig minuten Amerikaanse politieke en sociale geschiedenis, persoonlijke ervaringen, ideeën en filosofie. Maar ook: benoemen wat er in de VS aan borrelpraat over ras de ronde doet, om daar vervolgens kilometers bovenuit te stijgen. ‘Obama laat zien dat mensen honger hebben naar inhoud,’ zo concludeert een Amerikaanse commentator in NRC/Handelblad.

 

Wat kunnen wij hiervan leren?
Als je een goed verhaal hebt zijn mensen wel degelijk bereid naar je te luisteren. Zorg dus dat je een goed verhaal hebt.

Succesfactor 2: een geoliede organisatie
Een goed verhaal is mooi, maar niet voldoende. Je hebt ook een goede organisatie nodig. Barack Obama is opbouwwerker geweest en hij weet als geen ander hoe je mensen moet mobiliseren en organiseren. Wie vrijwilliger wil worden bij Obama krijgt een opleiding aan ‘Obama University’ en gaat op Obama Camp. Sowieso valt op dat Obama aanmerkelijk meer energie besteedt aan het mobiliseren van medestanders dan aan het bestrijden van zijn tegenstanders.

Wat kunnen wij hiervan leren?
Verspil zo weinig mogelijk energie aan hen die het niet met je eens zijn en richt je vooral op je medestanders. Zorg dat zij hun werk goed kunnen doen en de boodschap verder kunnen uitdragen.

Succesfactor 3: presenteer verandering niet een eindbestemming, maar als een weg
Barack Obama weet en draagt uit dat je niet van de ene dag op de andere het paradijs op aarde kunt creëren. Hij presenteert verandering niet als een eindpunt, maar als een proces. Ook dit komt terug in zijn toespraak over zwart en blank, zelfs al in de titel daarvan: A more perfect union. De Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring en de Grondwet waren volgens Obama niet het eindpunt van een ontwikkeling, maar juist het startpunt van een proces dat nu al ruim tweehonderd jaar gaande is. Het is aan iedere generatie om de volgende stap te zetten op een weg die altijd voortgaat.

Wat kunnen wij hiervan leren?
Presenteer een verandering niet als de definitieve oplossing voor alle problemen, maar als een werk-in-uitvoering waar iedereen op z’n eigen manier een bijdrage aan kan leveren.

Succesfactor 4: richt je meer op mensen dan op maatregelen
Toen de strijd om de democratische nominatie nog in volle gang was zei een Amerikaans commentator: ‘Obama communiceert dat hij van mensen houdt, en Hillary Clinton dat ze van beleid houdt.’ Inmiddels weten we welke benadering succes heeft gehad. Obama wordt wel gezien als de belichaming van een nieuw type leiderschap, dat meer op ontwikkeling van mensen dan op beheersing en controle is gericht. In plaats van van bovenaf dikke pakketten maatregelen over het land uit te storten, wil Obama juist veranderingen in het denken teweeg brengen. Amerikaanse managementdeskundigen vermoeden dat dit type leiderschap ook voor het bedrijfsleven van de toekomst het beste model zal blijken te zijn. In veel organisaties heerst nu de CEO nog als een Romeinse imperator. Maar is deze vorm van leiderschap nog geschikt om het talent van morgen – en de consumenten van morgen – te binden?

Wat kunnen wij hiervan leren?
Steek bij veranderingen niet in op gedragsniveau, maar op het niveau van het denken. Laat mensen meedoen en verantwoordelijkheid nemen.

Succesfactor 5: denk niet óf óf, maar én én
Discussies over veranderingen verzanden gemakkelijk in schijntegenstellingen en polarisatie. Wie niet voor ons is, is tegen ons. Wie vóór duurzaamheid is, zal wel tegen economische ontwikkeling zijn. Of andersom natuurlijk.
Bij Obama is het nooit óf óf, maar altijd én én. ‘Ik zal moeten proberen de wereld te zien door de ogen van George Bush, hoezeer ik het ook met hem oneens ben.’ Obama’s filosofie in een notendop: zolang mensen blijven hangen in het bestrijden van elkaars standpunten rennen ze van incident naar incident en blijft alles bij het oude. Pas als mensen leren zich te verplaatsen in de ander, en bereid zijn te onderzoeken op welke gebieden ze het misschien wél met elkaar eens zijn, kan er een echte verandering plaatsvinden.

Wat kunnen wij hiervan leren?
Verplaats u in degene die het niet met u eens is. Denk niet in tegenstellingen, maar in een overstijgend gemeenschappelijk belang. Door zelf het goede voorbeeld te geven moedig je anderen aan hetzelfde te doen.

Bron: Managersonline.nl, Johanna Kroon, 3 augustus 2008